Çift böbrek nedir?

Normal idrar yolları gelişiminde her bir böbrek bir idrar tüpü (üreter) ile mesaneye birleşir ve idrar taşır. Çift böbrek sistemi (çift toplayıcı sistem) olan çocuklarda bir böbrekten iki üreter mesaneye idrar taşır. Bu iki üreter ayrı ayrı mesaneye birleşebileceği gibi, mesaneye girişten önce birleşerek tek üreter olarak mesane ile birleşebilir. Çift toplayıcı sistem her iki böbrekte de görülebilir.

Çift toplayıcı sistem normalin bir parçası olabilir. Sağlıklı bir çocukta da sıklıkla görülebilir. Normal toplumun %1inde görülür, genellikle herhangi bir bulgu vermez ve tedavi gerktirmez.

Bazı çift toplayıcı sistemlerde ek olarak idrar yolu ile ilgili diğer anomaliler görülebilir;

Vezikoüreteral reflü

Ektopik üreter: Üreterin mesane içinde veya dışında normalden farklı bir yere birleşmesi

Üreterosel

Nasıl tanı konur?

İdrar yolları ile ilgili yakınması olmayan kişilerde genellikle başka bir hastalık sırasında yapılan radyolojik görüntülemeler sırasında tesadüfen tanı konur. İdrar yolları ile ilgili yakınmaları olan hastalarda (idrar yolu enfeksiyonu, idrar kaçırma.. gibi) idrar yollarının radyolojik incelenmesi sırasında görülür.

Ultrasonografi en sık kullanılan güvenilir, hastaya radyasyon vermeyen ve kolay bir görüntüleme yöntemidir. İlk basamak tetkik idrar yollarının değerlendirildiği ultrason tetkikidir. Bu tetkikte çift toplayıcı sistemi gösteren bulgular görülürse, böbreklerde genişleme üreterde genişleme veya mesane içinde normalden farklı bir yapı görülürse daha ayrıntılı radyolojik tetkikler gereklidir.

İdrar yoluna yerleştirilen sonda yardımı ile mesaneye radyolojik görüntüleme sırasında kullanılan ilaçlı sıvı verilerek mesane yapısı değerlendirilir ve böbreklere idrar kaçağı olup olmadığı (vezikoüreteral reflü) kontrol edilir. Böbrek sintigrafisi böbreklerin ne kadar çalıştığını ve tıkanma bulgusu varsa bundan ne kadar etkilendiğini-zarar gördüğünü gösterir. Damar yolu açılarak damara verilen radyoizotop ile böbreklerin görüntülenmesi mümkün olur.

MR ürografi magnetik rezonans görüntüleme yöntemi ile böbrekler üreterler mesane ve mesane içindeki üretrosel görüntülenir. Küçük çocuklarda hareketsizliği sağlamak için kısa süreli uyutma işlemi (sedasyon) gereklidir. Radyasyon verilmediği için güvenli bir tetkiktir.

Tedavi nasıl yapılır?

Rastlantısal olarak bulunan ve herhangi bir yakınması olmayan çocuklarda tedaviye gerek yoktur. Çift toplayıcı sistemle birlikte üreteropelvik bileşke obstrüksüyonu, vezikoüreteral reflü, üreterosel veya ektopik üreter açılımı gibi sorunlar varsa ameliyat ile tedavi gereklidir.